Stadsgezicht

Een stadsgezicht is een schilderij, tekening of prent waarin een (deel van een) stad centraal staat.

De term 'stadsgezicht' als aanduiding van een genre in de schilderkunst ontstond pas rond 1800. Daarvoor werden termen gebruikt als 'konterfeitsel', wat eigenlijk 'portret' betekent, of simpelweg 'afbeelding'. Ook de term 'landschap' werd wel gebruikt, zeker in die gevallen waarbij de stad van afstand werd weergegeven en andere onderdelen van het schilderij leken te domineren, zoals het geval is bij 'Gezicht op Haarlem' van Jacob van Ruisdael. In gevallen waarbij de stad van naderbij werd afgebeeld sprak men van 'perspectief', 'doorzicht' of 'straatje'. Tot halverwege de 17e eeuw kwam het genre als specialisme weinig voor.

Schilders van stadsgezichten gingen overigens niet altijd nauwkeurig om met de werkelijkheid. Soms werden gevels compleet gefantaseerd of mooier gemaakt dan ze waren, of kwamen er elementen in voor die niet met de werkelijkheid strookten. Anderzijds zijn er ook zeer gedetailleerde en waarheidsgetrouwe afbeeldingen.

Bekende Nederlandse schilders die zich op stadsgezichten hebben toegelegd zijn Springer, Eversen, W.Koekoek, Breitner , Arntzenius en Siebe ten Cate.