Portretten

Een portretschilder is een kunstschilder die vooral of als specialiteit portretten maakt van het gezicht van een persoon of van een groep personen.
Portretten worden vaak gemaakt ter herinnering. In een goed portret is méér herkenbaar dan alleen de gelijkenis. Een goed portret is ook interessant voor iemand die de geportretteerde niet kent. De kunstenaar zoekt naar de karakteristieke vorm in houding, gelaatsexpressie, lichtval en compositie, die in onderlinge samenhang méér zeggen over de persoonlijkheid van de geportretteerde dan de gelijkenis alleen.

Het maken van portretten is populair over de gehele wereld en het kent een lange geschiedenis. Veel portretten, ons overgeleverd uit vroeger tijden, zijn afbeeldingen van koningen en machthebbers. Hierbij speelde de verheerlijking van de persoon vaak een rol en die staan een echte ‘kennismaking’ met de persoon meestal in de weg.

Goede portretschilders stonden in hoog aanzien en de besten brachten het tot hofschilder. Een bekende portretschilder uit de Gouden Eeuw is Rembrandt van Rijn met zijn beroemde groepsportret De Nachtwacht.
Een portret waarop de gehele figuur is afgebeeld noemt men 'een portret ten voeten uit'.

Veel kunstschilders legden zich naast ander werk, zoals landschappen en stillevens ook toe op het maken van portretten en zelfportretten, zoals Vincent van Gogh, die gedurende zijn leven zo'n vijfendertig zelfportretten maakte.